English
Trong bối cảnh pháp luật ngày càng thay đổi nhanh chóng và phức tạp, đào tạo đã không còn là lựa chọn mà trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp. Những quy định mới về thuế, lao động, bảo hiểm, an toàn – sức khỏe – môi trường, công nghệ thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân… xuất hiện liên tục đã khiến việc cập nhật và thích nghi trở thành vấn đề sống còn.
Vậy tại sao cần đẩy mạnh đào tạo khi pháp luật thay đổi? Và doanh nghiệp cần làm gì để thích ứng hiệu quả? Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết 5 lý do then chốt giúp bạn hiểu rõ và hành động đúng đắn.
1. Pháp luật thay đổi liên tục – Rủi ro pháp lý tăng cao nếu không đào tạo
Ở Việt Nam, mỗi năm có hàng trăm văn bản pháp luật mới được ban hành. Riêng trong năm 2024, đã có hơn 100 nghị định và thông tư mới liên quan đến doanh nghiệp được đưa vào áp dụng. Nếu doanh nghiệp không thực hiện đào tạo thường xuyên, nhân sự rất dễ áp dụng sai quy định, dẫn đến những sai phạm về hợp đồng, thuế, bảo hiểm, môi trường hoặc an toàn lao động.
Đào tạo giúp nhân viên nắm rõ các cập nhật pháp luật, từ đó giảm thiểu rủi ro bị xử phạt, tránh mất uy tín hoặc bị ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Việc không cập nhật luật có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với những khoản phạt lớn hoặc bị đình chỉ hoạt động tạm thời.
Ví dụ cụ thể là Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân chính thức có hiệu lực từ năm 2024 đã yêu cầu doanh nghiệp phải có chính sách bảo mật, cử người phụ trách bảo vệ dữ liệu và tổ chức đào tạo nội bộ. Nếu không thực hiện, doanh nghiệp có thể bị phạt tới hàng trăm triệu đồng.
2. Đào tạo giúp doanh nghiệp thích nghi nhanh và giữ vững lợi thế cạnh tranh
Trong thời đại kinh tế số, pháp luật không chỉ thay đổi về mặt hành chính mà còn liên quan chặt chẽ đến công nghệ, chuyển đổi số và mô hình kinh doanh mới. Các quy định về chữ ký số, hóa đơn điện tử, lưu trữ dữ liệu, bảo mật thông tin… buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh quy trình và kỹ năng nhân sự.
Việc tổ chức đào tạo định kỳ không chỉ là để tuân thủ luật pháp mà còn là cách để doanh nghiệp nâng cao năng lực ứng biến, thích nghi nhanh với sự thay đổi. Đào tạo giúp nhân viên hiểu lý do tại sao phải chuyển đổi và hỗ trợ họ làm quen với hệ thống mới một cách hiệu quả.
Các doanh nghiệp đi đầu trong công tác đào tạo sẽ dễ dàng duy trì sự ổn định trong khi đối thủ còn đang loay hoay với việc giải thích và xử lý hậu quả sai phạm. Điều này tạo nên một lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường.
3. Đào tạo là công cụ phòng ngừa và bảo vệ doanh nghiệp trước các vụ kiện
Một trong những vấn đề đau đầu nhất của các doanh nghiệp hiện nay là tranh chấp lao động, khiếu nại từ khách hàng hoặc đối tác. Trong hầu hết các vụ việc, sai sót thường xuất phát từ việc nhân viên không nắm rõ quy trình, chính sách nội bộ hoặc vi phạm pháp luật do thiếu kiến thức.
Thông qua đào tạo, doanh nghiệp có thể phổ biến nội quy, quy định pháp luật mới, đồng thời nhấn mạnh các tình huống cần đặc biệt lưu ý. Việc này không chỉ giúp nhân sự hành xử đúng mực mà còn là cơ sở pháp lý để bảo vệ doanh nghiệp nếu xảy ra tranh chấp.
Ví dụ: Nếu nhân viên bán hàng không được đào tạo về các điều khoản trong hợp đồng điện tử, họ có thể ký sai mẫu, dẫn đến rủi ro pháp lý về tính hợp lệ của giao dịch. Đào tạo giúp ngăn chặn điều này ngay từ đầu.
4. Đào tạo góp phần xây dựng văn hóa tuân thủ trong tổ chức
Văn hóa tuân thủ không phải là thứ có thể hình thành một cách ngẫu nhiên. Nó đòi hỏi sự dẫn dắt từ ban lãnh đạo, các chính sách nội bộ rõ ràng và đặc biệt là các chương trình đào tạo bài bản, định kỳ.
Khi doanh nghiệp coi trọng việc đào tạo về pháp luật, nhân viên sẽ hiểu rằng tuân thủ không phải là gánh nặng mà là cách để phát triển bền vững. Từ đó, họ có thái độ chủ động hơn trong việc học hỏi, chia sẻ thông tin, và phối hợp giữa các bộ phận để đảm bảo hoạt động luôn nằm trong khuôn khổ pháp lý.
Một doanh nghiệp có văn hóa tuân thủ vững mạnh sẽ giảm thiểu các nguy cơ nội bộ, gia tăng hiệu quả vận hành và tạo sự tin tưởng với khách hàng, nhà đầu tư cũng như cơ quan quản lý nhà nước.
5. Đào tạo giúp lãnh đạo đưa ra quyết định đúng luật, đúng thời điểm
Không chỉ nhân viên, đội ngũ quản lý – lãnh đạo cũng là đối tượng cần được đào tạo liên tục, đặc biệt là về các quy định ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược và vận hành.
Lãnh đạo không được cập nhật pháp luật mới rất dễ đưa ra quyết định sai, gây thiệt hại nghiêm trọng như đầu tư vào mô hình kinh doanh trái quy định, sử dụng ngân sách sai mục đích hoặc ký kết hợp đồng sai luật.
Chương trình đào tạo cho cấp quản lý cần đi sâu vào các nội dung như Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư, Luật thuế, Luật lao động, và các văn bản liên quan đến ngành nghề hoạt động của công ty. Việc này không chỉ nâng cao năng lực quản trị mà còn giúp phòng ngừa khủng hoảng khi doanh nghiệp rơi vào tình huống rủi ro pháp lý.
Các hình thức đào tạo phù hợp khi pháp luật thay đổi
Doanh nghiệp có thể lựa chọn nhiều hình thức đào tạo khác nhau để phù hợp với quy mô và đặc điểm nhân sự, như:
-
Đào tạo nội bộ qua các buổi họp định kỳ hoặc chia sẻ từ chuyên viên pháp lý.
-
Đào tạo trực tuyến qua video, tài liệu hướng dẫn và bài kiểm tra.
-
Đào tạo bên ngoài thông qua các hội thảo, lớp học chuyên sâu do tổ chức chuyên môn tổ chức.
-
Đào tạo theo mô hình “train the trainer” – người học trước chia sẻ lại cho các nhóm nhỏ trong doanh nghiệp.
Điều quan trọng là xây dựng kế hoạch đào tạo liên tục, có kiểm tra đánh giá và cập nhật tài liệu theo từng đợt thay đổi pháp luật cụ thể.
Kết luận: Đào tạo không chỉ là giải pháp – mà là chiến lược thích nghi bền vững
Khi pháp luật thay đổi, doanh nghiệp không thể bị động chờ thời. Việc chủ động đào tạo là yếu tố then chốt để cập nhật nhanh, thích nghi đúng và vận hành hiệu quả trong mọi tình huống. Không chỉ giúp tránh rủi ro, đào tạo còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng văn hóa tuân thủ, và tăng cường khả năng cạnh tranh.
Doanh nghiệp nào càng sớm nhận ra tầm quan trọng của đào tạo, doanh nghiệp đó càng vững vàng trước những làn sóng thay đổi ngày càng khốc liệt của môi trường pháp lý và thị trường.
